HƯỚNG TỚI MỘT NỀN SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG
Để góp phần giảm thiểu sự ô nhiễm môi trường ngày càng lớn từ việc sử dụng hoá chất BVTV trong sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt là việc ô nhiễm môi trường đất, nước và nông sản làm ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ cộng đồng trong đó ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị sản phẩm nông sản của Việt Nam và sự cạnh tranh của nông sản trên thị trường thế giới là một bài toán mà các nhà quản lý đang rất quan tâm trong thời gian tới.
Theo số liệu thống kê trong những năm gần đây lượng hoá chất BVTV mà nông dân Việt Nam sử dụng vào khoảng 100.000 tấn mỗi năm. Thực trạng này là con số đáng báo động cho nền nông nghiệp. Trong danh mục hơn 1.600 hoạt chất và hơn 4.000 loại thuốc thương phẩm được phép sử dụng thì chỉ có 15 – 20% là thuốc có nguồn gốc sinh học.
Nhằm góp phần giảm dần sự phụ thuộc vào các hoạt chất hoá học trong sản xuất nông nghiệp. Trong khuôn khổ bài viết dưới đây chúng tôi xin thông tin đến bà con các hoạt chất, chế phẩm có nguồn gốc sinh học, thảo mộc và cách sử dụng đang áp dụng trong thực tế sản xuất.
I. PHÂN LOẠI CÁC NHÓM THUỐC SINH HỌC:
- Thuốc Vi sinh vật ( Chế phẩm vi sinh);
- Các độc tố và Chất kháng sinh;
- Thuốc thảo mộc;
- Các thuốc sinh học khác;
1. Thuốc Vi sinh vật (Chế phẩm vi sinh): Thành phần chính của thuốc là các chủng vi sinh vật còn sống dạng bào tử có thể là nấm, vi khuẩn, xạ khuẩn, vi rút, tuyến trùng… dạng khô, lỏng với các chất phụ gia. Sau khi sử dụng trên đồng ruộng gặp điều kiện thuận lợi sẽ phát triển và ký sinh trên vật chủ thích hợp như Baccilus thuringiensis (Bt), Beuveria bassiana (nấm trắng), Metarhizium anisopliae (nấm xanh),
Thời gian bảo quản và có hiệu lực của dạng thuốc vi sinh vật này khoảng 1 năm quá thời gian trên thì tác dụng của các loại thuốc này sẽ giảm dần hiệu lực.
Hiện nay trên thị trường có các dạng thuốc vi sinh vật này bao gồm một số chủng loại như: Trichoderma spp., Bacillus, Paecilomyces, Penicilium, Mhichoriza, Salmonella, Beauveria, Metarchizium…….
2. Các độc tố và chất kháng sinh: là các hoạt chất được hình thành trong môi trường nuôi cấy Vi sinh vật và được tách chiết ra làm thuốc BVTV (các độc tố) điển hình là hoạt chất Avermectin, Abamectin. Còn kháng sinh là chất tác động lên hoạt động sống của tế bào các vi sinh sinh vật gây bệnh. Ví dụ như: Kasugamycin, Ningnamycin, Streptomycin, Polyoxin, Gentamycin…
Một số hoạt chất thương mại hiện có trên thị trường như thuốc trừ sâu Abamectin 3.6EC, thuốc trừ vi khuẩn Kasumin, Kasuran 47WP có một hoặc kết hợp hai thành phần; công dụng và hiệu lực theo từng nhóm đối tượng gây hại.
3. Thuốc thảo mộc (thuốc BVTV sinh học): là các hoạt chất được tách chiết ra từ cơ thể thực vật, bao gồm cả dầu thực vật có tác dụng trừ sâu, rầy, côn trùng. Hiện nay một số loại hoạt chất thương mại như: Saponin, Rotenone, Azadirachtin, Matrine, Pyrethrins, Cypermethrin các loại tinh dầu tỏi, xả, gừng, ớt, đinh hương….
4. Các thuốc sinh học khác: Ngoài các nguồn chính trên một số loại thuốc BVTV được chiết xuất từ các nguồn khác như thuỷ phân các axit amin từ protein, từ vỏ tôm cua, các chất kích kháng cây trồng. một số sản phẩm hiện đang được sử dụng rộng rãi như Chitosan, Oligosacarit, Cytokynin, Axit humic, Axit fulvic hoặc dầu khoáng.
Các nhóm thuốc sinh học hiện nay rất đa dạng về chủng loại, được phân ra thành các nhóm phòng trừ theo đối tượng gây hại như: nhóm thuốc trừ sâu, nhóm thuốc trừ bệnh, thuốc trừ chuột, nhóm trừ ốc, nhóm trừ nấm, vi khuẩn, nhóm điều hoà sinh trưởng,
II. CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG VÀ HIỆU QUẢ PHÒNG TRỪ:
1. Cơ chế tác động của các nhóm thuốc sinh học: cũng rất đa dạng giống với các hoạt chất hoá học như: vị độc, tiếp xúc, nội hấp, xua đuổi, dẫn dụ tác động lên hệ thống thần kinh, hệ hô hấp hoặc ký sinh trong cơ thể côn trùng.
Với các nhóm thuốc sinh học trừ bệnh hiện nay thì có hai cơ chế chủ yếu là kháng sinh và kích thích, hỗ trợ hoạt động của hệ thống kháng bệnh trong cơ thể cây trồng. Giúp cây trồng tăng cường sản sinh ra các enzyme đề kháng với tác nhân gây bệnh, tăng cường trao đổi chất hạn chế sự phát triển và tác hại của của các đối tượng gây bệnh. Đây được xem như là vắc xin đối với cây trồng.
2. Hiệu quả phòng trừ:
Thuốc BVTV sinh học trừ sâu tác động lên hệ thần kinh và hô hấp thường có hiệu quả ngay sau khi sử dụng hiệu quả không thua kém thuốc hoá học. Đối với các loại thuốc vi sinh vật dùng để phòng trừ sâu, bệnh thì thời gian tác động lên đối tượng gây hại mất khoảng 3 ngày. Tuy nhiên các loại thuốc sinh học thì có một số ưu nhược điểm sau đây khi sử dụng:
+ Ưu điểm:
- Hiệu lực của thuốc tương tự như thuốc hóa học có thể phòng trừ được nhiều đối tượng gây hại.
- Không gây ô nhiễm môi trường, ít độc hại với người, vật nuôi, thiên địch.
- Không gây tính kháng thuốc trên côn trùng.
- Không gây tồn dư trên nông sản.
+ Nhược điểm:
- Thời gian tác động, phát huy hiệu lực của thuốc thường chậm hơn so với thuốc hóa học 3-5 ngày.
- Cách sử dụng thường tuân thủ một số yêu cầu nhất định mới phát huy công dụng của thuốc.
- Dễ chịu tác động của của các yếu tố bên ngoài như nhiệt độ, thời tiết, ánh sáng, độ ẩm ….
- Liều lượng sử dụng thường cao hơn so với hóa học. Khó phối trộn các loại thuốc hóa học.
3. Cách sử dụng: Khi sử dụng các loại thuốc vi sinh, thảo mộc cũng phải tuân theo nguyên tắc 4 đúng và các nguyên tắc phối trộn để đạt hiệu quả phòng trừ cao nhất.
- Điều kiện sử dụng: Các loại thuốc vi sinh, thảo mộc so với hóa học thì dễ bị các yếu tố ngoại cảnh tác động làm giảm hiệu lực của thuốc như: nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng; nhiệt độ cao, ẩm độ thấp, ánh sáng trực xạ làm VSV dễ bị chết, các độc tố, chất kháng sinh mau phân hủy. Vì vậy nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, các chế phẩm vi sinh từ nấm thì mùa mưa nấm phát triển tốt hơn trong điều kiện đủ ẩm và đất đầy đủ chất hữu cơ.
- Kỹ thuật sử dụng: Tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc “ 4 đúng”: đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ và đúng cách.
+ Đúng thuốc: mỗi loại thuốc sinh học chỉ phát huy tác dụng đối với một số loài hoặc nhóm sâu bệnh nhất định. Ví dụ: nhóm thuốc trừ sâu Bt (Baccilus thuringiensis) có hiệu quả đối với sâu non bộ cánh vảy (các loại sâu ăn lá, sâu đục quả, chích hút), hoạt chất Avermectin phổ tác dụng rộng nhưng với sâu ăn lá lớn tuổi thì rất kém, các loại chất kháng sinh dùng để trừ vi khuẩn, nấm đối kháng Trichoderma có tác dụng trên đất cạn, đủ ẩm, nền hữu cơ tốt nhưng kém hiệu quả trên đất lúa nước.
+ Đúng lúc: Ngoài các yêu cầu chung thì có một số trường hợp cần lưu ý: sử dụng các loại nấm đối kháng (Trichoderma, Bacillus, Paecilomyces, Mhichoriza…) cần bón sớm khi cây còn nhỏ hoặc mới trồng để nấm có đủ thời gian phát triển và duy trì sử dụng thường xuyên, nền hữu cơ đầy đủ. Các chất sinh học tăng sức đề kháng cho cây cũng nên dùng sớm và liên tục nhiều lần khi cây phát bệnh mới phun thì hiểu quả kém.
+ Về nồng độ và liều lượng: các thuốc sinh học đa phần có thể tăng liều lượng khi cần vì không gây ngộ độc cho cây và ít ảnh hưởng môi trường.
+ Cách phun: tuân thủ các quy tắc giống như sử dụng các loại thuốc BVTV khác.
- Sử dụng luân phiên thuốc và phối trộn các loại thuốc: việc sử dụng một loại hoạt chất có thể dẫn đến tính kháng thuốc của côn trùng vì vậy có thể sử dụng luân phiên giữa các loại thuốc sinh học với hóa học hoặc phối trộn hoạt chất có cơ chế tác động khác nhau: vị độc, tiếp xúc, xông hơi…
Ví dụ: Thuốc trừ sâu Bt (Baccilus thuringiensis) phối trộn với hoạt chất Avermectin, các thuốc thảo mộc;
Avermectin với dầu khoáng, dầu thực vật, Azadirachtin, Pyrethrins, Cypermethrin… khi pha chung cần phun ngay.
Thuốc trừ bệnh sinh học có thể phối trộn với thuốc trừ bệnh hóa học: Kasugamycin, Ningnamycin, Streptomycin (nội hấp) với thuốc gốc đồng (tiếp xúc)….
Một số loại thuốc sinh học không được pha chung với thuốc có tính kiềm cao như booc đô, thuốc vi sinh không pha chung với kháng sinh và thuốc trừ bệnh khác.
Không pha chung Trichoderma với thuốc gốc đồng và thuốc trừ bệnh.
(NHT) – PHÒNG KỸ THUẬT CTY CỔ PHẦN SOP PHÚ MỸ
Bài viết liên quan | Xem tất cả
- Nhức nhối vấn nạn phân bón giả hoành hành ở các tỉnh miền Tây
- Chuyên gia thế giới đánh giá thế nào về thị trường phân bón Việt Nam?
- MEKONGAGRI CHÚC MỪNG LÔ SẦU RIÊNG ĐẦU TIÊN XUẤT SANG TRUNG QUỐC
- Lộ diện thêm nhiều doanh nghiệp thuốc bảo vệ thực vật gian dối
- Hiểu và sử dụng như thế nào cho đúng đối với các chất trung, vi lượng để đạt hiệu quả cao nhất cho cây trồng?
- Nguy cơ giá phân bón trong nước tiếp tục lập đỉnh mới
- QUY TRÌNH CANH TÁC CÂY DƯA HẤU
- KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY KHOAI LANG NHẬT
- Đứt gãy nghiêm trọng nguồn cung potash từ Canada, giá phân bón thế giới tiếp tục tăng vọt
- Nga giới hạn lượng phân đạm xuất khẩu, dự kiến giá phân bón thế giới tăng sốc
- Nga giới hạn lượng phân đạm xuất khẩu, dự kiến giá phân bón thế giới tăng sốc
- Tin tức: Bát nháo thị trường phân bón